اگر در سال های اخیر بچه دار شده باشید، حتماً این جمله را درباره پستانک از دکتر شنیده اید که:
به هیچ وجه به نوزاد خود پستونک ندید، دیگه اگر خیلی مجبور شدید، نهایتاً یک ساعت در روز!
اما چرا پزشکان تا این حد با استفاده از پستانک مخالف هستند؟ مزایا و معایب پستانک چیست؟ و چه مواقعی استفاده از آن اشکالی ندارد؟
تاریخچه
برخی مشاهدات حاکی از آن است که مصریان باستان اولین مادرانی بودند که در دهان نوزاد خود پستانک گذاشتند. آنها ابزارهایی را از گل درست می کردند و در دهان نوزاد می گذاشتند.
غالباً داخل این پستانک های گلی را با عسل پر می کردند که احتمالاً در بسیاری از موارد موجب خفگی نوزاد شده است.
در قرن 19 میلادی هم دو نوع پستانک پارچه ای و کائوچویی رواج داشته است که اولی را با خرده نان پر می کردند و در دهان نوزاد می گذاشتند که این مورد نیز اگر موجب خفگی نمی شد، حتماً به دندان های کودک آسیب می رساند و نوع کائوچویی هم از نظر بهداشتی مشکلات جدی تری داشت.
اما در اواسط قرن بیستم، یعنی سال 1945، دو پزشک به نام های ویلهلم بالترز و آدولف مولر اولین نوع از پستانک های امروزی را به بازار عرضه کردند.
مولر دندانپزشک بود و از پوسیدگی دندان های نوزادانی که پستانک های غیر استاندارد داشتند، شکایت داشت، او همچنین مشاهده می کرد فک نوزادانی که فقط سینه مادر را گرفته اند بسیار بهتر و مناسب تر از نوزادانی هست که پستانک مصرف کرده اند.
همین موارد باعث شد که مولر به همراه بالتر اولین نوع از پستانک را به شکل امروزی تولید کند. آنها سعی کردند پستانک بیشتر شباهت را به سینه مادر داشته باشد تا از خراب شدن فرم فک نوزادان جلوگیری به عمل بیاید.
از آن موقع تا کنون تغییر چندانی در شکل آن ها ایجاد نشده است و فقط مواد تولیدی آنها تا حدی بهبود یافته است. با اینحال پستانک از آن تاریخ محل بحث جدی کارشناسان بوده است و عمدتاً رأی به مخرب بودن آن داده شده است.
مزایای استفاده از پستانک
پستانک یا به گویش عامیانه آن «پستونک» آنقدرها هم که تصور می شود بی فایده نیست و در واقع استفاده مناسب و به جای از آن می تواند تأثیرات مثبتی هم داشته باشد:
- پستونک در نوزادانی که پس از تغذیه کامل هنوز تمایل به مک زدن سینه مادر یا شیشه شیر دارند، مفید است و می تواند آنها را آرام کند، مشروط به آنکه شما از تغذیه کامل نوزاد مطمئن شده باشید.
- سندروم مرگ ناگهانی نوزاد به ویژه در هنگام خواب جلوگیری می کند.
- پستونک به آرام شدن دل دردهای نوزادان یا همان قولنج کمک می کند.
- ممکن است به جلوگیری از آلرژی در نوزادان و در نتیجه بهبود سیستم ایمنی آنها منجر شود.
با تمام فوایدی که گفته شد، مطمئن شوید روش صحیحی را برای استفاده از پستانک در نوزاد خود انتخاب کرده اید، همچنین باید بدانید که این وسیله هرگز نباید جایگزین نوازش کودک شما و یا تغذیه نوزاد گرسنه شود!
معایب پستانک
گرچه پستانک مزایایی دارد، اما باید دانست که همیشه معایب آن بیشتر از مزایای آن است و در صورت استفاده بیجا و بیش از حد تعریف شده، می تواند آسیب جدی به روند رشد نوزاد شما بزند.
برخی از معایب پستونک ها عبارتند از:
- اختلال در تغذیه از شیر مادر. نوزاد شما در بدو تولد فقط باید یک چیز را یاد بگیرد و آن ها گرفتن سینه مادر خود می باشد. همچنین او با مکیدن سینه مادر، فک خود را فرم میدهد و همچنین آن را قوی می کند تا در روزهای آینده که معده اش بزرگ تر می شود، بتواند شیر بیشتری بخورد. پس شاید استفاده از پستانک در روزهای نخستین ایده خوبی نباشد! بهتر است تا یک ماهگی صبر کنید.
- افزایش گریه بجای بهبود آن. ممکن است کودک شما آنچنان به این وسیله وابسته شود که اگر لحظه در دهانش نباشد، شما را با جیغ های بنفش خود و یا با گریه های ممتد کلافه کند.
- احتمال عفونت گوش میانی نوزاد
- بهم ریختن فرم دندان ها. استفاده طولانی مدت از این وسیله می تواند فرم دندان های کودک شما را خراب کند و احتمالاً باعث جلوآمدن دندان ها و ناهمگونی فک بالا و پایین شود.
- وارد شدن عفونت. بدلیل اینکه نوزاد گاه به گاه پستانک را از دهان خود پرت می کند، دوباره در دهان گذاشتن آن ممکن است موجب ورود میکروب ها به بدن نوزاد شود.
چند توصیه برای استفاده صحیح از پستانک
- هرگز پستانکی که روی زمین یا فرش افتاده است را مجدداً در دهان کودک نگذارید. پستونک را بشویید و سپس به نوزاد بدهید.
- از گردن آویز برای پستانک استفاده نکنید، زیرا ممکن است موجب خفگی شود.
- روی آن چیزی برای شیرین کردن آن نزنید.
- بهتر است دارای سوراخ های تهویه هوا باشد.
- بهتر است ارتودنتیک باشد تا کمتر به فک نوزاد آسیب بزند.
- در مورد استفاده صحیح از از پزشک اطفال مشاوره بخواهید.
- شیشه شیر نیز مانند پستانک محدودیت هایی دارد و حتی برخی از پزشکان -حتی آنهایی که با پستانک موافقت می کنند- به طور کل با آن مخالفند.
- اگر نوزاد شما تحت فتوتراپی هست، با توجه به اینکه تازه به دنیا آمده است، استفاده از پستانک برای آرام کردن او زیر دستگاه زردی، ایده مناسبی نمی باشد. (همچنین به یاد داشته باشید که نی‌نی یلو مرجع استاندارد اجاره دستگاه زردی می باشد. بنابراین برای تهیه دستگاه فتوتراپی در منزل، حتماً با ما تماس بگیرید.)
- بهتر است کودک قبل از یکسالگی از پستانک گرفته شود.
روش هایی برای ترک دادن پستانک
ترک دادن پستانک یکی از چالش های اصلی پدر و مادر ها می باشد. این ابزار جادویی باید پیش از یکسالگی و پیش از آنکه آسیب جدی به فک و دندان نوزاد شما بزند، کنار گذاشته شود. اما چگونه؟
مادرها و حرفه ای های فامیل معمولاً روش های خاصی دارند که جواب هم می دهد. برخی از این روش ها را در ادامه توضیح می دهیم.
وقتی مذاکره جواب می دهد
درست است شما قصد گول زدن فرزند خود را دارید و او تا چهل سالگی از نظر شما بزرگ نمی شود، اما جمله «تو دیگر بزرگ شده ای» همیشه تأثیر مثبتی روی کودکان دارد.
با او مذاکره کنید و از این جمله برای او استفاده کنید. اگر نوزاد کوچکتری در فامیل یا اطرافیان وجود دارد، به او بگویید که استفاده از پستونک مناسب آن نوزاد است و چون تو دیگر بزرگ شده ای نباید مثل او رفتار کنی!
فرشته پستونک!
همانطور که بابانوئل مسئول آوردن هدایا هست، فرشته پستونک هم مسئول بردن آن است.
به فرزند خود بگویید که وقتی بچه ها بزرگ میشوند، فرشته ای به اسم فرشته پستونک می آید، پستانک را بر می دارد و یک کادو جای آن می گذارد. «فرشته اون پستونک رو به یه کوچولوی دیگه که هنوز بزرگ نشده، میده»!
استفاده از بذمزه کننده ها
بعضی از مادران پستانک را داخل آبلیمو می گذارند تا مزه ترشی آن موجب شود تا نوزاد از پستانک بدش بیاید. البته این روش آنقدرها هم پرخطر نیست، اما روش بهتر آن است که از داروخانه ها قطره تلخ کننده پستانک بگیرید.
دکترهای دارو ساز معمولاً از ترکیباتی برای آغشته کردن سر پستانک به آنها استفاده می کنند که بی خطر است و شما می توانید با خیال راحت از آنها بهره ببرید.
یکبار برای همیشه
کودک خود را شیر کنید تا پستانک را به سطل آشغال پرت کند!
به او بگویید یکی از نشانه های بزرگ شدن این هست که آدمی که بزرگ شده، خودش یک دفعه تصمیم میگیرد پستانک خود را به درون سطل زباله پرت کند و دیگر هرگز سراغ آن را نگیرد.
با گفتن این جملات به زودی شاهد خواهید بود که فرزندتان در جنگ با خودش پیروز می شود و پستانکش را به سطل پرتاب می کند!
نکته آخر در این زمینه اینکه ترک عادت پستانک در کودکان ممکن است سخت باشد و پدر و مادر را کلافه کند، با اینحال بدانید که این کار برای سلامتی نوزاد شما واجب است و اگر او را دوست دارید، باید تحمل کنید!
نی نی یِلو 😉
خلاصه
پستانک یکی از مورد مناقشه ترین موراد در طب نوزادان است. این ابزار جادویی مزایا و معایبی دارد و سابقه استفاده از آن به زمانی برابر با مصر باستان بازمیگردد.
با این حال بهتر است در استفاده از پستانک محدودیت هایی را در نظر بگیریم و از آن به شکل صحیح استفاده کنیم و از استفاده دائمی آن توسط نوزاد خودداری کنیم.
