زردی نوزادان چیست؟

زردی نوزادان یک بیماری شایع در تازه متولدین می باشد که حتماً نیاز به درمان دارد، در غیر اینصورت ممکن است خطرات جدی برای نوزاد داشته باشد، با این وجود درمان ساده است.

درمان شامل بستری در بیمارستان، فتوتراپی در منزل، تعویض خون و غیره می باشد.

زردی نوزادان یا Neonatal Jaundice یا هیپربیلی‌روبینمی نوزادی یا ایکتر نوزادی به معنی زرد شدن پوست نوزادان تازه متولد شده می باشد که نتیجه بالا رفتن سطح بیلی روبین خون می باشد.

از علائم زردی در نوزادان تغییر رنگ قسمت سفید چشم و همچنین پوست به رنگ زرد می باشد.

علائم دیگر شامل خواب آلودگی بیش از حد یا تغذیه نامناسب می باشد.

سطح بیلی روبین بیش از 34 میکرومول در لیتر (2 میلی گرم در لیتر) احتمال دارد قابل مشاهده باشد، اما نگرانی ها زمانی اتفاق می افتد که سطح بیلی روبین به بیش از 18 میلی گرم در دسی لیتر باشد.

زردی از اولین روز تولد قابل مشاهده می باشد و ممکن افزایش آن به سرعت به اتفاق بیوفتد.

زردی نوزادان ممکن است بیش از دو هفته طول بکشد و در بعضی از نوزادان نیاز است تا بررسی های بیشتر برای یافت علت اصلی نیاز باشد.

انواع زردی نوزادان

دو دسته اصلی از زردی در نوزادان وجود دارد که هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم و هیپربیلی‌روبینمی مستقیم نامیده می‌شوند.

از بین علتهای بالا رفتن بیلی‌روبین غیر مستقیم، می‌توان به زردی فیزیولوژیک، سندرم کریگلر نجار، سندرم ژیلبرت، زردی شیرمادر، ناسازگاری گروه خونی ABO و Rh و کمبود G6PD اشاره نمود.

عفونت، کلستاز یا آسیب سلول‌های کبدی ممکن است هیپربیلی‌روبینمی کونژوگه (مستقیم) ایجاد کند که سمیت عصبی ندارد، اما از نظر راهنمایی به وجود بیماری زمینه‌ای مهم است.

سپسیس نوزادی، بیماری‌های متابولیک نوزادان (مثلاً گالاکتوزمی یا تیروزینمی)، کمبود آلفا یک آنتی تریپسین و سندرم آلاژیل نمونه‌هایی از بیماری‌هایی هستند که ایجاد هیپربیلی‌روبینمی مستقیم می‌کنند.

بالا رفتن هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم (غیر کونژوگه) برای مغز سمی و آسیب زاست و امکان دارد به کرن‌ایکتروس منجر شود که آسیبی ماندگار و شدید به دستگاه عصبی نوزاد است.

برای درمان هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم ممکن است نیاز به درمان‌هایی همچون فوتوتراپی یا تعویض خون وجود داشته باشد.

زردی طولانی مدت

زردی در نوزادانی که بیماری خاصی ندارند نباید بیش از دو هفته در نوزادان ترم(۳۷ هفته و بالاتر) یا بیش از سه هفته در نوزادان زودرس (زیر ۳۷ هفته) طول بکشد.

در صورتی که با چنین مواردی روبرو شویم، حتماً باید پوشک نوزاد را بررسی کنیم تااگر مدفوع حالت گچی (بی‌رنگ) داشت یا ادرار پررنگ شده بود و به پوشک رنگ می‌داد، دنبال زردی‌های خطرناکتر انسدادی برویم.

در زردی های طول کشیده باید حتماً میزان بیلی‌روبین کونژوگه اندازه گرفته شود. CBC از نظر بررسی همولیز لازم است.

گروه خونی مادر و نوزاد باید تعیین شود و تست کومبس مستقیم از نوزاد گرفته شود، در مورد تزریق روگام هم باید از مادر پرسش انجام گیرد.

بررسی بیماری‌های متابولیک نوزادان (با توجه ویژه به هیپوتیروئیدی) از اصول تشخیصی زردی طول کشیده نوزادان می‌باشد.

میزان آستانه بیلی‌روبین کونژوگه برای انجام اقدامات بالا ۲۵ میکرومول بر لیتر (حدوداً ۲ میلیگرم بر دسی‌لیتر) می‌باشد.

عوامل موثر بر زردی نوزادان

نوزادانی که خطر بالارفتن شدید بیلی‌روبین در آن‌ها بیشتر است شامل موارد زیرست:

• نوزادان نارس (زیر ۳۸ هفته)
• وجود سابقه فوتوتراپی در بستگان
• تصمیم قطعی مادر برای شیردادن نوزاد و عدم استفاده از شیر خشک
• زردی مشهود در ۲۴ ساعت اول
• ناسازگاری ABO و مثبت بودن تست کومبس
• نارسایی G6PD (فاویسم)
• سفال‌هماتوم‌ها یا خونمردگی‌های بزرگ پوستی
• نژاد آسیایی شرقی